Autor: Tomislav Rukavina, mag. pharm.
ZU Ljekarne Prima Pharme
Temeljna je funkcija nosa disanje. Zdrava sluznica nosa štiti sve dišne putove jer čisti i filtrira udahnuti zrak, regulira temperaturu i vlažnost udahnutog zraka i na taj ga način priprema za ulazak u pluća. Sluznica nosa ima veliku površinu, a cijela funkcionira kao "ljepljiva pomična traka”. Na površini stanica sluznice nosa nalaze se cilije (trepetljike), koje su uronjene u sluzavi sloj određene viskoznosti na koji se lijepe strane čestice, nečistoća iz zraka i mikroorganizmi. Cilije sluznice taj sluzavi sloj pomiču prema nosnom dijelu ždrijela nakon čega se taj sloj proguta. Ovaj mehanizam je poznat kao mukocilirajni mehanizam. Odgovarajuća hidratacija mukoznog sloja nužna je za učinkoviti transport mukoze, dok dehidracija uzrokovana suhim ambijentalnim zrakom dovodi do smanjene pokretljivosti cilija i značajno niže stope klirensa u mukozi zarobljenih patogena.
Međutim, sluznica nosa ima važnu ulogu u urođenom imunološkom sustavu i pruža primarnu obranu od udahnutih virusa, bakterija i drugih čestica i mikroorganizama. Čuvanje i održavanje sluznice nosa zdravom izuzetno je važno jer na taj način održavamo prirodnu barijeru i smanjujemo mogućnost infekcije virusom, pa tako i koronavirusom. SARS-CoV-2 respiratorni je virus s velikom prisutnošću u sluznici nosa jer mu odgovaraju sredina i podloga. Zbog toga su najčešći testovi na koronu oni koji se uzorkuju sa sluznice nosa.
Ispiranje sluznice nosa otopinama morske soli dovodi do fizičkog otklanjanja sloja sluzi na sluznici sa svim zarobljenim mikroorganizmima, ali i tvarima koje potiču upalu. Ispiranjem se pomaže i cilijama da bolje i lakše čiste sluznicu, povećava se učinkovitost, a dodatno se ovlažuje i smanjuje otok sluznice.
Po pojavi pandemije u svijetu su započele i kliničke studije, a pregled recentne literature upućuje na to da bi ispiranje nosne šupljine otopinama morske soli (izotoničnim ili hipertoničim) moglo biti korisno u zaštiti od SARS-CoV-2 virusa.
Najnovije kliničke i pregledne studije iz 2021. godine pokazuju slične rezultate.
Studija Chateerye: Efficacy of normal saline nasal spray and gargle on SARS-CoV-2 for prevention of COVID-19 pneumonia pokazala je da otopina morske vode klinički značajno ispire SARS-CoV-2 virus i prevenira spuštanje u pluća. Ujedno može pomoći u prevenciji razvijanja težih simptoma infekcije.
Studija Huijghebaert et al. Essentials in saline pharmacology for nasal or respiratory hygiene in times of COVID-19 pokazala je da otopina morske vode ima antiviralni učinak i inhibira replikaciju čestica virusa SARS-CoV-2 u stanicama. Ovo može dovesti do smanjenja simptoma kod simptomatskih pacijenata ako se s terapijom otopinom morske soli krene unutar 48 sati od pojave prvih simptoma.
Slične rezultate pokazala je i studija Yanti et al. Nasal rinse and gargling as an effort in preventing COVID-19 infection with Islamic approach - a literature review. Ovom studijom dokazano je i da se po redovitom ispiranju nosa otopinom morske vode osoba zaraženih SARS-CoV-2 virusom smanjuje rasap virusa u okolinu.
Sa svim ovim rezultatima kliničkih i preglednih studija svim našim pacijentima u ljekarni možemo preporučiti da uz redovito pranje ruku, pravilno nošenje maski i redovitu higijenu nosa smanje mogućnost zaraze SARS-CoV-2 virusom. U slučaju zaraze tijek bolesti bit će kraći sa slabijim simptomima infekcije.
Obitelj Aqua Maris® pruža nam velik izbor pripravaka za preporuku: Clean, Classic, Hypertonic, Plus (za već oštećenu sluznicu), Baby. Tu ne smijemo zaboraviti ni Talasoterapiju, set za temeljito ispiranje nosa i sinusa otopinom morske soli i esencijalnih ulja mediteranskog bilja.
